Voor een groot deel is de borst opgebouwd uit vetweefsel. Iedere borst is opgebouwd uit melkklieren, vetweefsel en bindweefsel.
Borsten met betrekking tot vrouwelijke seksualiteit
Naast het meestal gebruikte woord ‘borst’ heeft dit naar aangenomen mag worden bekendste vrouwelijke orgaan tal van andere (bij-)bijnamen, te veel om op te noemen en dus laten we het hier maar bij. Allereerst is het zo dat er ook wel sprake is van een borstkas, echter dan hebben we het met name over het betreffende mannelijke deel van het lichaam. Spreken we van borst dan wel borsten dat gaat het over een vrouwelijk lichaamsdeel. De vrouwelijke variant van de borst is zogezegd multifunctioneel. Niet alleen is de borst bij een vrouw het lichaamsdeel dat na de geboorte van een kind het orgaan is dat gedurende een reeks van maanden voor de borstvoeding zorgt, maar tevens vormt de vrouwelijke borst, en met name de tepel een van de belangrijkste, zo niet bij veel vrouwen de belangrijkste erogene zone. Dit natuurlijk in tegenstelling tot het mannelijke tepeltje dat nauwelijks een functie lijkt te hebben.
Voor een groot deel is de borst opgebouwd uit vetweefsel. Echter om ook voor borstvoeding te kunnen zorgen zijn er natuurlijk ook melkklieren nodig. Deze bevinden zich op de borstspieren. Het Latijnse woord voor borst is mamma (mv. mammae). Naar bekend mag worden verondersteld variëren borsten nogal in grootte en vorm, eenvormigheid is niet bepaald troef. Het spreekt voor zich dat naarmate er sprake is van meer vetweefsel de borst ook groter zal zijn. Ten tijde van de pubertijd beginnen bij ieder meisje de borsten, onder invloed van hormonen, te ontwikkelen. Borsten zijn een zogenaamd secundair geslachtskenmerk bij vrouwen (primair is uiteraard de vagina). In aanleg hebben mannen ook borsten, echter deze worden niet beïnvloed door hormonen en ontwikkelen zich derhalve ook niet verder. De groei van borsten is tweeledig: allereerst neemt het vetweefsel toe en ook het stelsel van melkklieren begint zich te ontwikkelen.
Iedere borst is opgebouwd uit melkklieren, vetweefsel en bindweefsel. Verder treffen we er ook bloedvaten en lymfevaten. Voorts is er nog de ‘Spence,’ een uitloper van het borstweefsel in de richting van de oksel. Tezamen met het bindweefsel geven deze ligamenten van Cooper* de borst een stevige structuur.
De glandula mammaria’ (melkklier)
De ‘glandula mammaria’ is een lob die is opgebouwd uit blaasjes, ook wel ‘alveoli’ genoemd. In deze blaasjes zitten cellen die melk kunnen produceren. Uitzonderingen daargelaten bevat elke borst gemiddeld tussen de 10 en 25 melkklieren. Iedere melkklier heeft z’n eigen melkkanaal of ook wel melkgang genoemd. Al deze kanalen monden gezamenlijk uit in de tepel.
De tepel en de gevoeligheid bij aanraking
Iedere borst heeft ook een tepel, hier omheen zit een tepelhof (areola). De kleur van de tepelhof kan variëren van lichtroze tot heel donkerbruin. In de tepelhof bevinden zich verschillende soorten klieren, waaronder talgklieren. Deze talgklieren kan men doorgaans waarnemen als kleine ronde bultjes rond de tepel. In de tepel zelf treffen we vooral bloedvaten en een aantal zenuweinden aan. Die laatsten vervullen een belangrijke rol bij het geven van borstvoeding, maar nog veel belangrijker, bij het opwekken van gevoelens van seksuele aard. Tepels zien er veelal wat opgezwollen uit maar bij aanraking, al dan niet seksueel gerelateerd, en bij lage temperatuur verstijven de tepels en worden hard. De gevoeligheid van tepels kan nogal variëren. Net als de asymmetrie qua vorm is de ene borst soms gevoeliger dan de andere borst. Met betrekking tot de gevoeligheid van tepels bij mannen kan worden gesteld dat die in voorkomende gevallen ook heel gevoelig zijn, maar net als bij vrouwen: variatie is troef.
Het functioneren van de borsten
Functioneel bezien is het de belangrijkste taak van borsten om een baby te voeden met moedermelk, dit gedurende langere of kortere tijd al naar gelang de productie van melk aanhoudt, dan wel wanneer er wordt besloten te stoppen met borstvoeding. Er bestaat ook een correlatie met de menstruatiecyclus waarbij het hormoon progesteron er na de eisprong zorg voor draagt dat het klierweefsel toeneemt. Ter voorbereiding van een eventuele zwangerschap vloeit er meer bloed naar de borsten. Ten gevolge hiervan wil het voorkomen dat vrouwen zowel tijdens de menstruatie als gedurende de zwangerschap soms geplaagd worden door pijn aan de borsten. Wanneer er bevruchting heeft plaatsgevonden wordt gedurende de zwangerschap het aanmaken van borstvoeding voorbereid. Hierbij treedt het hormoon prolactine in werking. Allereerst gaan de melkklieren zich verder ontwikkelen. In een latere fase van de zwangerschap richten de betreffende cellen zich op het afscheiden van melk.
Gedurende de aanmaak van borstvoeding vloeit de moedermelk vanuit de melkklieren via de melkkanalen naar de tepels op het moment dat de baby dit stimuleert door aan de tepel te gaan zuigen. Dit gebeurt onder de invloed van het hormoon oxytocine. In voorkomende gevallen wil het ook wel zo zijn dat de aanmaak van melk spontaan op gang komt wanneer de baby begint te huilen. De aangemaakte melk wordt vervolgens opgeslagen in de melkklieren.
Lichamelijk veranderingen bij het ouder worden
De structuur van de borst begint langzaamaan te veranderen al naar gelang men ouder wordt. De borsten van een jonge vrouw zijn veelal stevig en elastisch van structuur dit heeft te maken met het feit dat de borsten op dat moment nog voornamelijk zijn opgebouwd uit bindweefsel. Naar mate men ouder wordt veranderd de structuur van dit weefsel (het verslapt) en vertonen borsten de neiging te gaan hangen. Tijdens de overgang neemt ook de productie van het hormoonoestrogeen af met eveneens als gevolg dat vetweefsel en vetklieren verslappen, hetgeen z’n invloed op de vorm van borsten doet gelden.
Mogelijke problemen met de borsten
Verreweg de bekendste -en spijtig genoeg ook de gevaarlijkste- aandoening aan de borsten is natuurlijk borstkanker. Het is ook veruit de vorm van kanker waar vrouwen mee kunnen worden geconfronteerd. Incidenteel wordt er ook bij mannen borstkanker geconstateerd, maar daar staat tegenover dat mannen dan weer prostaatkanker kunnen krijgen. Verder bestaat er ook een vorm van kanker aan de tepel genaamd de ziekte van Paget genaamd.
Voorts zijn er natuurlijk aangeboren afwijkingen het zij in, het zij aan de borst. Een ingetrokken tepel en een of meerdere extra tepels, ook wel polythelie genoemd komt men met enige regelmaat tegen. Ook wil er weleens sprake zijn van chronische ontstekingen aan de borst(en), cysten of goedaardige (vet-)knobbels. Gedurende de zwangerschap wil het wel eens gebeuren dat borsten opzwellen en een ander veel voorkomend euvel dat men tijdens het geven van borstvoeding tegenkomt zijn tepelkloven. Dit laatste is gelukkig vrij eenvoudig behandelbaar met een zalfje.
Informatie
De aangeboden informatie wordt door onze redactie verworven, geschreven en verwerkt in samenwerking met een netwerk van professionele tekstschrijvers en deskundige bronnen.
Bron
Redactie, Viva.nl, Sense.info, Psychologytoday.com - Nigel Barber Ph.D.